venres, 28 de maio de 2010

AO LONXE (OU O COMEZO DA GUERRA NORMATIVA)

Neste mes no que deberíamos celebrar a nosa lingua tódalas anotacións tiveron que ver mais ou menos con ela. O de celebrala e outro cantar tendo en conta que saíu o decretazo (para min o decretazo sempre será o do galego). Decreto que vai empregar a porta de atrás e as seccións bilingües para restarlle mais horas o galego das que di expresamente. (1,2) (Por certo xa que falamos de desfeitas, esta fin de semana comeza a emitir a televisión de La Coz)

Nesta situación reafírmome no xa dito nas dúas anotacións anteriores(que non ligo porque son literalmente as dúas anteriores a esta) sobre a necesidade de cambiar de estratexia. Entre as opcións existentes unha moi desexada por min é a fin da liorta normativa. Claro que para que remate primeiro hai que saber como comezou e sobre iso ilústranos Xopau na seguinte colaboración:

"AO LONXE : O COMEZO DO PROBLEMA NORMATIVO
 Atendo nesta colaboración a dúas cousas. Dunha banda a petición que Lannister hai tempo me fixo solicitándome unhas poucas reflexións sobre o principio da cuestión normativa; doutra botar unha man co blogue pois hai tempo que ando un chisco lacazán.

 Xa teño afirmado que detesto falar de lingua. A cousa empeora se se trata da normativa. Para min hai anos que é un debate fechado con sete pechos e do que non quero saber nada. Cando entrei na AGAL un dos seus socios de máis prestixio díxome que non o fixera se non quería rematar tolo… case acerta.

 Doutra parte a sociedade galega consciente (a única que a min me interesa) xa pechou o debate e moito máis despois da norma RAG do 2003 que, se ben non afonda moito no lusismo, si lle dá unha certa vitoria moral-simbólica. Isto non se pode falar cos reintegracionistas pero é así. O que non sei é se por sorte ou por desgraza.

A primeira norma foi redactada por Ricardo Carvalho Calero aló polo 80 e os que agora teñen 35 anos poden mirar como os seus libros de primeiro de EXB están en mínimos reintegracionistas. A norma non gustou aos sectores máis populistas nin españolistas (dígase Filgueira Valverde que ficou perplexo  co tema da acentuación portuguesa aínda que como bo filólogo el sabía que para un galego “Amalia” é unha palabra esdrúxula sempre). Esa xente  desconforme encontrou ámparo nos únicos que podían amparalos: AP e compañía aínda que para min non son nin nunca serán o mesmo pois uns aliñan nunha  parte do nacionalismo histórico e os outros non. Cómpre aquí recordar que o debate entre o achegamento ao portugués ou non, está nos alicerces mesmo do noso movemento (Murguía-Saco y Arce) e por moito que o reintegracionismo se esforce non é un debate entre patriotas e españolistas. Non o foi historicamente, non o é agora, pero dicindo a verdade si o foi no período dos 80.

 O españolismo axiu sen ningún tipo de apoio social nin cultural a partir do ano 80 e encargou ao ILG outra norma dun xeito raposeiro. No 82 deu un golpe de Estado Lingüístico que non se pode desligar como pretenden algúns sectores do golpe que  se daría contra a Lei de Normalización Lingüística e que lle impediu ao galego ter a categoría de DEBER. Por iso delira Ferrín cando pretende ver culturalismo no reintegracionismo pero ataca a García Sabell polo recurso de inconstitucionalidade. Ambas medidas foron tomadas xuntas formando parte dunha mesma estratexia de dialectalización-castelanización e decotamento do galego.

 A partir dese momento toda persoa boa e xenerosa (cando digo toda léase o 90%) organizouse arredor da AGAL. A xente nova dudará disto pero así foi durante todos os anos 80. Alí estaban desde Suso de Toro a Moncho Pena ( aquel que lle dixo a R: Carvalho Calero que pasarían por riba do seu cadáver antes de que el renunciase ao reintegracionismo), desde García Negro a Paco Rodríguez, desde Xavier Alcalá ata…
 O enorme pulo do reintegracionismo permitiu que se establecese un paralelismo entre nacionalismo e reintegracionismo pois coas excepcións de Ferrín e outra pouca xente isto foi así. Porén os tempos ían virar as cousas  por varios factores:

 a. Dun lado o fraguismo imporía unha represión lingüística enorme ao mesmo tempo que consolidaba unha serie de traballos e redes culturais en torno ao galego: oposicións, subvencións ás editoriais, cursiños de galego, publicación de libros, etc. Todos estas profesións e traballos esixían do candidato a adopción da normativa oficial. Non é de estrañar que fosen ficando os máis ideoloxizados que neste pais é un palabra que por desgraza rima con visionarios e loucura.

 b. Doutro lado foise incorporando xente de novas xeracións ao galego-consciente que non coñeceran o debate nas súas orixes e que non lle vían con claridade os cornos á normativa oficial pois fora nesa na que se criaran e educaran. A parella reintegracionista-nacionalista comezou pois a desfacerse.

 c. Os individuos que ficaron no reintegracionismo fóronse dividindo en dous grupos. Un no que estaban os que non podían abandonar polos anos invertidos nesa loita e outro, que ía recollendo a xente nova que aínda entraba, e que pensaba que a solución estaba en radicalizar o discurso. Aquí chega a última das grandes excisións da AGAL, aquela que se establece entre a xente de máximos e os que optan directamente polo portugués padrao. Estes últimos fanse coa voz potente do movemento asistindo a cantos congresos hai, rebentándolle a cabeza a toda canta xente collen por banda e adoptando unha postura misionaria-visionaria que os afasta das grandes masas de xente galego-falante-consciente. Evidentemente a teoría de Ferrín cúmprese, aínda que anos despois: puro culturalismo e desconexión social. Só ambientes da marxinalidade do independentismo poden asumir o discurso.

 Aquí é onde estamos. Un movemento coma tantos en Galiza que ten a razón moral pero que lle falta a razón social. Xa fora dito por xente ben máis lida e máis sabida: A Terra quere Pobo.
 Só me resta dicir que espero que isto non sexa lido polo reintegracionista de turno que nos veña rebentar o blogue. Xa chega con que Gil Hernández rebente Vieiros con caralladas visionarias todos os días. Esas que lle aplaude o 1,11111111111 por mil da sociedade galega.

 Ah……e Portugal? Durmindo o sono eterno fronte ao Atlántico, coma sempre nos últimos quiñentos anos."


2 comentarios:

  1. Vou-che colocar aqui o comentário que deixei no Chuza.

    O artigo creio que erra ao final, nem sei se por alguma liorta pessoal ou por desinformação provocada polo afastamento. A ver se me explico:

    _[...] Aquí chega a última das grandes excisións da AGAL, aquela que se establece entre a xente de máximos e os que optan directamente polo portugués padrao. Estes últimos fanse coa voz potente do movemento asistindo a cantos congresos hai, rebentándolle a cabeza a toda canta xente collen por banda e adoptando unha postura misionaria-visionaria que os afasta das grandes masas de xente galego-falante-consciente.[...]_

    Vou comentar estritamente isto e nem tanto as linhas posteriores. Não sei exatamente ao que se refere, nem de que época concreta fala... diria que o que ele comenta se situa entre 1995-2000, mais ou menos... mas tampouco foi assim, porque para sermos fiéis à verdade não se produziu nenhuma cisão nos termos indicados no artigo, isto é, entre partidários dos máximos agalianos e da norma padrão portuguesa. Prova disso é que ambas as visões continuam a a coexistir no seio da associação.

    O que tem havido, como é lógico, são e democrático, são diferentes estratégias, de uma inicial talvez mais academicista (provavelmente derivada de que boa parte da massa social eram professores ou escritores) a outra iniciada a partir de 2001 mais pegada aos movimentos sociais (e que motivou também mudanças na composição da base associativa e nas dinâmicas da associação).

    Creio que, no momento atual, o reintegracionismo em geral é mais heterogéneo do que antes no sentido de que há reintegratas de todo tipo, da extrema-esquerda à extrema-direita (passando por todas as gradações intermédias), de professores universitários a labregos, de marinheiros a músicos, de canteiros a enfermeiras, sem emprego, ricos (algum há, algum há!), pequeno-burgueses, neo-falantes, paleo-falantes, falantes recuperados, louros, morenos, brancos, pretos, heterossexuais, bissexuais, homossexuais, transexuais... em definitiva, exatamente igual que no 'mundo real'. Cada vez é mais difícil classificar um reintegracionista, cada vez há menos reintegracionistas-tipo... salvo, no geral das vezes, quando se fala acerca da língua.

    Portanto, é claro que discordo com a afirmação de que o reintegracionismo está afectado por «culturalismo e desconexão social». À vista do explicado, creio que mais bem ao contrário: o discurso reintegracionista calhou em todo o espetro social... e vai em avanço, talvez não tão aginha como alguns quereríamos, mas negar o aumento seria estar desligado do mundo real.

    É claro que no seu dia foi dura a fratura entre reintegracionismo de mínimos e de máximos (esta sim que existiu, não a outra), acabando a maioria dos primeiros nas coordenadas do discurso oficialista, mas o cruzamento de acusações a respeito há uns quantos anos que rematou e creio que as feridas, ao menos na geração de '70 já cicatrizou, e nos que somos mais jovens... poderia-se dizer que já chegamos ao reintegracionismo com 'tabula rasa' a respeito de tão complicada questão.

    ResponderEliminar
  2. O Blogger diz que o meu comentário é demasiado longo, assim que che deixo ligação à minha crítica (construtiva) em Chuza.

    http://chuza.gl/historia/ao-lonxe-ou-o-comezo-da-guerra-normativa#comentario-4

    [O navegador deixou-me de responder e não sei se a mensagem anterior se publicou, desculpa se chegar por duplicado]

    ResponderEliminar