mércores, 1 de decembro de 2010

Despedida de ano

Por motivos varios vexome na obriga de adiantar o peche deste ano. Pido desculpas aos lectores e se Deus quere e San Patricio axuda reanudaremos a actividade no vindeiro ano.
Bo Nadal e Feliz aninovo por anticipado!



Tamén en Galizauberalles







 

martes, 30 de novembro de 2010

Policía e TDT Party


http://www.elpais.com/articulo/Galicia/policia/amenaza/andaluza/usar/gallego/elpepuespgal/20100726elpgal_7/Tes

E agora que xa fumos corteses comunicar que desde onte o TDT party ten un novo membro: 13 TV  que sumado a aparición de fai uns meses de La10 deixa as canles de televisión que se adican a ensinarnos cortesía como segue:
Intereconomía
Veo7
La10
13 TV
as que en Galiza gai que sumar:
V televisión
Popular Tv.
Esta claro que se non somos corteses é porque somos uns túzaros.


Tamén en Galizauberalles

luns, 29 de novembro de 2010

CiU sube, o bipartito cae

Tiña pensado titular esta breve reflexión como comeza a desfeita, porén a TVG no telexornal da medianoite titulou a información sobre as eleccións de Cataluña deste xeito e decidin copiarlles: a ver se me convirto nun galego bo coma eles.

Serei breve, o afundimento do PSC e a suba do PP non son boa cousa para nós. Parecen indicar e confirmar o tan traído cambio de tendencia. Se o PP chega o poder en Madrid, so ou falando catalán na intimidade, aquí vai ser peor do que xa é. Sen deixar de loitar por tentar gañar as vindeiras autonómicas ese plan B do que tantas veces falamos neste blogue faise un chisco máis acuciante desde onte. Sempre que queramos salvar algo máis que siglas. Cousa que as veces dubido.


Tamén en Galizauberalles

venres, 26 de novembro de 2010

O Islam V: o sufismo

Ven desta anotación.


O sufismo representa o aspecto místico do islam, que comeza a perfilarse no século VII coas figuras de Hasan al-Basri (morto en 728) ou a escrava Rabia (morta en 801), aínda que entronca con tendencias ascéticas e esotéricas que se manifestan desde as mesmas orixes do islam. A relación coa mensaxe esotérica chiíta é clara na primeira fase do sufismo e as técnicas de ocultación moi semellantes. O sufismo foi perseguido por parte das autoridades e dos alfaquíes xa que profundaba no camiño cara a Deus que predica o islam porén dun modo que chegaba a obviar a necesaria intermediación do Profeta. Acceder a gustar a presenza de Deus ou mesmo chegar a berrar, como fixo Al-Hallaj a identificación coa divindade, eran tidas por blasfemias dignas da morte. Soamente coa figura de Algazel (Abu Hamid Muhammad al-Ghazali, 1058-1111), que a vez era alfaquí e místico, e grazas a súa influente obra A revitalización das ciencias relixiosas, o sufismo comezou a ser comprendido e aceptado polos teólogos-xuristas.

O tasawwuf, a vía do sufí (do árabe suf, la, polos bastos mantos cos que vestían os adeptos para demostrar o seu rexeitamento ao mundo, nunha das súas posibles etimoloxías) tiña dous modos de expresarse. Un era a unicidade da presenza (wahdat al-shuhud), pola que Deus se fai presente no corazón do místico, alcanzándose unha unión consolidada no ardor amoroso (como o expresaron Rabia ou Dhun-Nun); a segunda é a unidade do ser (wahdat al-wujud), a negación (fana) da identidade individual leva á integración (baqa) no absoluto, entendido como o verdadeiro estado do ser. Accédese a estes estados por diferentes medios, tanto pola oración repetitiva (dhikr), como pola meditación (fikr) materializada en posturas, técnicas respiratorias e de imaxinación que mostran o coñecemento no islam dunha fisioloxía mística quizá de orixe oriental.

O sufismo xerou grandes místicos, comparables aos hindús ou os cristiáns na profundidade das súas experiencias e vivencias. Catro destacan especialmente. O primeiro é o persa Al-Hallaj (857-922) «o cardador das conciencias», viaxeiro polo islam (tres veces peregrino á Meca) e predicador sen freo, a súa popularidade foi grande e os seus inimigos poderosos. Expuña en público que a finalidade última para todo musulmán era unirse a Deus (ensino que os sufíes, por exemplo o seu mestre Jonayd, morto en 909, gardaban exclusivamente para o círculo dos iniciados). Un día tentou expresar a súa propia experiencia mística da unión cunhas palabras («eu son Deus», ana'l Haqq) que marcaron a súa desgraza. Encarcerado durante nove anos foi finalmente torturado e executado en Bagdad: a súa paixón marcou o destino de ocultamento do sufismo que soamente comezou a mitigarse a partir de Algazel. O segundo é o tamén persa Sohrawardi (1155-1191), extático e hermetista, tentou sintetizar o esoterismo mazdeísta e as doutrinas místicas neoplatónicas co sufismo enfrontándose aos teólogos, que temían o seu sufismo intelectual e filosófico mentres desprezaban e non reprimían o sufismo non intelectual dos santóns analfabetos. Rematou sendo executado aos 35 anos por orde de Saladino. O terceiro gran místico do islam foi o murciano Ibn Arabi (1165-1240), extático unitarista sen concesións, que sintetizou ideas que tamén aparecen na cábala xudía sobre o home perfecto (al-insan al-kamil) e o Deus escondido. Volver ás orixes do home é para o místico andalusí realizar a reintegración con Deus. O cuarto gran místico do islam é Rumi (1209-1273), poeta en lingua persa de primeira orde que plasmou na súa obra principal, o Mathnawi o arrebato da éxtase da unión coa divindade. Fundou en Konia a orde dos mewlewíes, os famosos derviches viradores para os que a danza era un camiño cara á éxtase mística e que na actualidade debido á lexislación turca contra as irmandades musulmás transformouse en espectáculo folclórico-turístico. Así como até o século XII o sufismo foi desenvolvido por personalidades individuais ou pequenos grupos ao redor dun mestre, a partir de Algazel e de Ibn Arabi, a aceptación xeral (aínda que con reservas) da mística como unha vía lícita de profundización na fe musulmá levou á consolidación de confrarías (tariqa) que desenvolvían os ensinos de mestres místicos. O esplendor da creación destas confrarías prodúcese nos séculos XII-XIII, foron rapidamente moi populares e os seus membros, derviches, faquires e morabitos foron moi influentes na expansión musulmá nas marxes do islam (África, Asia Central, India), e ó mesmo tempo resultaron tamén unha forza desestabilizadora, polo que en moitos momentos foron atacados (por exemplo por parte dos wahabitas ou dos reformistas).


mércores, 24 de novembro de 2010

Volve Historia a Debate


IV CONGRESO INTERNACIONAL
HISTORIA A DEBATE
History under Debate- L’histoire en débat
SANTIAGO DE COMPOSTELA
15-19 diciembre 2010
www.h-debate.com
COORDINADOR
Carlos BARROS (Universidad de Santiago de Compostela)
SECRETARIO
Israel SANMARTÍN (Universidad de Santiago de Compostela)

CONVOCATORIA

Por cuarta vez, y segunda en el nuevo siglo, convocamos a los historiadores
del mundo a peregrinar a Santiago de Compostela para debatir sobre la
disciplina de la historia, los grandes hechos y procesos históricos que
estamos viviendo  y las demandas de otros sujetos culturales, políticos y
sociales, que intervienen en la escritura de la historia.
Estudiaremos cómo ejercer el oficio de historiador  en el siglo XXI. Nuevas
formas de  trabajar con fuentes y teorías, de orientar la didáctica de la
historia, de llegar con nuevas tecnologías al público lector y espectador.
Desarrollando nuevos paradigmas, redes  y tendencias como Historia a Debate
y otros surgidos de las inéditas realidades del siglo.

Contribuyendo desde el terreno común de la metodología, la epistemología, la
historiografía, historia inmediata y la historia digital a la indispensable
desfragmentación  de una antigua ciencia que busca una nueva primavera en la
era de las globalizaciones, sin renunciar a avances historiográficos del
siglo XX que estamos reformulando.

Vivir la historia académica de manera más global y colectiva pasa por
interesarnos por el presente compartido, aportando nuestro saber histórico a
la comprensión y evolución de las grandes cuestiones de una actualidad
global cada vez más determinante para entender la forma y el contenido de la
profesión histórica, las humanidades y las ciencias sociales.

DIRECCIÓN

IV Congreso Internacional Historia a Debate
Apartado de Correos 427
15780 Santiago de Compostela (España)
Tel.: 881 81 26 21
Fax: 981 81 48 97
h-debate@cesga.es
www.h-debate.com




Tamén en Galizauberalles

venres, 19 de novembro de 2010

Aldraxe e dignidade

Desde que gobernan os señores que nos gobernan, todos sabemos o que son máis non o digo para non caer no delito de calumnias contra o honrado gremio das meretrices, as aldraxes contra lingua e a cultura galega son constantes. Xopau reflexiona sobre unha recente: a concesión do Otero Pedrayo a Fraga.


"Extra, extra!!!! As deputacións outórganlle a Fraga o galardón Otero Pedrayo. Como era de esperar o galardoado aproveita o discurso para dicir que espera que a vida lle dea uns meses máis para seguir defendendo a España. Manda carallo.


Otero Pedrayo: o que resisitiu firme nos anos duros da Guerra, o que perdeu o seu traballo de profesor e tivo que vender as súas terras para poder vivir no ostracismo a que o condenaron os fascistas, o que falou por primeira vez nun acto público en galego despois da Guerra e foi apoupado polos camisas azuis que querían rebentar o acto cantando o caraosol.

Otero Pedrayo: o que axudou e formou as xeracións máis novas de galeguistas nos anos 60 aínda que fosen marxistas e non lle importou porque eran nacionalistas ao fin, o símbolo da fidelidade, o home que máis recordou a Castelao nos anos nos que só mentar o seu nome te podía condenar, o que se entrevistou con el en Arxentina por dúas veces, o máis xeneroso e o que nunca aproveitou os premios que como galego recibiu para dicir que había que defender España. Descanse en paz."



Mentres de vez en cando salta algo de dignidade, como a renuncia de Agustín Fernández o premio "deses señores".


Tamén en Galizauberalles

xoves, 18 de novembro de 2010

92 anos da I Asambleia nazonalista de Lugo

A verdade é que hai pouco que dicir da Asemblea como non sexa que todo o que pedían sigue vixente e que sorprende tanta claridade hai 92 anos fronte a tanta pobreza mental hoxe.
Por outro lado este ano tócame estar nun centro repartido o 50% entre galegofalantes e castelán falantes. Os dous anos anteriores estiven en centros case monolingües en galego. Isto ben a que se en anos anteriores, o aproveitar o aniversario para explicar as Irmandades e a propia Asemblea, me escoitaban nese silencio propio de quen non lles interesa o mais mínimo o que lles están a dicir. Este ano era un silencio malhumorado propio de quen se sinte molesto por aquelo que esta a escoitar. Supoño que me sirve de adestramento para cando caia nun centro "bilingüe".



luns, 15 de novembro de 2010

Érase unha vez

Nos comentarios desta anotación Xopau falaba dun texto que nos manda hoxe:

  

" O relato de Margaret Atwood Érase unha vez verquido por min ao galego.
-Érase una vez unha nena pobre, tan fermosa como boa, que vivía coa súa pérfida madrastra nunha casa no monte.
-Monte? Iso do monte é historia, xa está ben, estou farta da movida do monte. Non é unha imaxe propia da nosa sociedade. Vamos con algo urbano, para variar.
-Érase unha nena pobre, tan fermosa como boa, que vivía coa súa pérfida madrastra nunha casa nas aforas.
-Iso está mellor, pero teño que cuestionar seriamente iso de pobre.
-Pero é que era pobre!
-O de pobre é relativo. Vivía nunha casa, non?
-Si
-Entón, socioeconómicamente falando, non era pobre.
-Pero o diñeiro non era seu! É máis, a historia conta que a pérfida madrastra facíalle vestir farrapos e durmir a carón da cheminea.
-Ondiah! Tiñán cheminé! Cando se é pobre, perdoa que che diga, non hai cheminé. Ven comigo ao parque, ás estacións de metro pola noite, ven onde dormen en caixas de cartón, e despois fálame de pobreza.
-Érase unha vez unha nena de clase media, tan fermosa como boa.
-Para aí un momento. Creo que podemos cortar o de fermosa, non? As mulleres de hoxe teñen que aturar abondos modelos físicos intimidantes, con todas esas barbis dos anuncios. Non podes facela…máis do diario.
-Érase unha vez unha nena con un lixeiro sobrepeso e dentes saltóns, que…
-Non ten graza rir dos defectos físicos. Ademais estás fomentando a anorexia.
-Non estaba rindo de ninguén! Estaba describindo.
-Salta a descrición. A descrición oprime. Pero podes dicir de que cor era.
-De que cor?
-Xa sabes. Negra, branca, vermella, morena, amárela. Esas son as opción. E, advírtorte, estou farta do branco. A cultura dominante tal, a cultura dominante tal outro.
-Non sei de que cor era.
-Pois será da túa, non?
-Pero si o conto non ten nada que ver comigo. É sobre unha nena.
-Todo ten que ver contigo.
-Empezo a pensar que ti non queres oir este conto.
-Anda, segue. Podes facela étnica. Ao mellor axuda.
-Érase unha vez unha nena de ascendencia indefinida, tan normaliña como boa, que vivía coa súa malvada …
-Outra cousa. Boa e malvada. Non cres que debes trascender eses epítetos puritanos, críticos e moralistas? Ao final, case todo é cuestión de condicionamento social, non?
-Érase unha vez unha nena, tan normaliña como ben socializada, que vivía coa súa madrastra, que non era unha persoa moi aberta nen cariñosa pois ela mesma fora maltratada na infancia.
-Mellor. Pero estou farta de imaxes femininas negativas! E as madrastras…sempre lles toca todo. Cambia a padrastro, anda. Ademais tería máis sentido, tendo en conta o mal comportamento que estás a piques de describir. E mete uns poucos látigos e cadeas. Xa se sabe como son eses homes de mediana idade, retortos, reprimidos.
-Eh, un momento! Eu son un home de mediana idade.
-Ti pérdete, que andas metendo os fociños!? NInguen che deu permiso para meter o zoco ou como queira que chames a esa cousa. Este é un asunto entre nosoutras. Segue.
-Érase unha vez unha nena.
-De que idade?
-Non sei. Era xove.
-Isto remata en voda, non?
-Ben, non quería estropear o final, pero…si.
-Entón podes ir tachando esa terminoloxía condescendente e paternalista. É unha muller, colega. Unha muller!
-Érase unha vez…
-Que é isto de érase e unha vez? Chegou xa de pasado morto. Cóntame algo actual. E ademais, érase onde?
-Onde? Pois…non sei, nun país lonxano.
-Por que?
-Por que que?
-Por que non aquí?
-                           "

venres, 12 de novembro de 2010

O Islam IV: shi'at Ali , os chiitas

Ven desta anotación.

 Os chiitas forman o outro gran grupo do islam que na actualidade aglutina a algo máis do 10% dos musulmáns. Son moi maioritarios no Irán (en torno ao 90% da poboación), maioritarios en Acerbaixán (70%), o antigo Iemen do norte (60%), Bahrein (55%), Líbano (35%) e Iraq (60%) e forman minorías en Afganistán (15%), Paquistán (20%), Turkmenistán (10%), Qatar (10%) ou Kuwait (25%). Seguidores de Alí, o xenro e primo de Mahoma, defensores da liña directa de sangue no acceso ao califato, foron fortalecendo unha vía que desde o punto de vista relixioso optaba por interpretacións do Corán moito máis elaboradas e místicas (e que están na orixe do sufismo). O chiismo tivo unha forte tendencia á disgregación formándose tres ramas principais que difiren na liña de sucesión de imáns que parte de Alí. Os chiitas definen o termo imán dun xeito que os particulariza. Para eles son os verdadeiros líderes espirituais da comunidade islámica, resultan infalibles en tanto que coñecedores dos segredos da verdadeira interpretación coránica (haqiqat, sentido verdadeiro) que confiou Mahoma ao único capaz de comprendela, o seu xenro Alí, o primeiro imán. Este coñecemento foise transmitindo aos seus sucesores na liña do imanato aos que se estima detentadores dunha especial santidade que caracteriza ao sangue dos alidas (descendentes de Alí). A mística do imanato foise complicando e chegou ao extremo de considerar aos imáns como seres dotados dunha emanación divina ou mesmo como seres propiamente divinos.

O asasinato de Alí en 661, ben aproveitado por Muawiya, apartou aos alidas do califato, a morte de Hasan, porén sobre todo de Husayn por orde de Yazid, sexto califa e sucesor de Muawiya marcou a ruptura definitiva cos omeias e a consolidación do sufrimento e a paixón como característica relixiosa chiita. O día da morte de Husayn é o día máis importante (aínda na actualidade) para os chiitas (e rememórase con signos extremos de dó e automortificacións), determina para eles o triunfo do reino da inxustiza e o extravío, os xustos e puros foron sacrificados e o sufrimento e a ocultación (taqiyya disimulo da pertenza á «verdadeira» fe) convertéronse en virtudes do «verdadeiro» musulmán.

O chiismo foise consolidando como unha alternativa ao islam califal e desenvolvía formas de pensamento e de conduta que se presentaban como contramodelos. Así como no islam sunita non hai un grupo sacerdotal que detente o dogma, no chiismo destaca a tendencia a crear unha estrutura eclesiástica na que os imáns infalibles e de carácter case
divino e os seus sucesores e intermediarios (aiatolas ayatullah, «signo de Deus» ou mulás e ulemas de alto rango mujtahid) posúen un gran poder na toma común de decisións e son reverenciados en vida e venerados tras a súa morte. O caso máis destacable é o do aiatola Khomeini, cuxas decisións, aínda morto, pesan como ordes inapelables entre os seus seguidores (situación que sofre Salman Rushdie, cuxa condena á morte ninguén parece disposto ou capacitado para levantar). No que se refire á interpretación coránica, o chiismo tamén insiste en propiciar unha vía que supera o legalismo para desenvolver o esoterismo: as revelacións de Deus teñen un sentido verdadeiro (haqiqat) soamente accesible a uns poucos, quintaesencia dos musulmáns, capaces de achegarse á fonte da profecía (teoricamente esgotada tras a predicación culminante de Mahoma, selo dos profetas). O seguinte texto de Jafar, o sexto imán chiita é revelador:

O libro de Deus comprende catro cousas: a expresión anunciada, a dimensión alusiva, os sentidos ocultos, relativos ao mundo suprasensible e as elevadas doutrinas espirituais. A expresión literal é para o común dos fieis; a dimensión alusiva acaelle á elite; os significados ocultos incumben aos «amigos de Deus»; as elevadas doutrinas espirituais pertencen aos profetas.

Unha doutrina como a chiita, contramodelo do islam «estándar» serviu de bandeira de grupos de descontentos e de base ideolóxica para afirmar as identidades particulares no mundo islámico. O chiismo no Irán, por exemplo, marca a identidade propia dun territorio cunha historia relixiosa (literaria e lingüística) preislámica moi característica. Por medio da súa fe diferenciada, porén sen renegar do islam, mostraban a súa negativa a sucumbir á absorción e a desidentificación completas. Outro tanto ocorreu no Exipto fatimita onde nos séculos X-XII mantívose no poder unha dinastía chiita, que soubo aglutinar a bereberes e exipcios no seu enfrontamento contra o califato abasí. Esta capacidade do chiismo de servir de crisol para o descontento e a particularidade reverteu na tendencia a subdivisiones no propio movemento.

 Os imáns chiitas

1. Ali ibn Abi Talib (m. 661)
2. ao-Hasan ibn Ali (m. 669)
3. ao-Husayn ibn Ali (m. 680)
4. Ali ibn ao-Husayn (m. 714)
5. Muhammad ao-Baqir (m. 733)
6. Jafar ao-Sadiq (m. 765)
(duodecimanos) (septimanos)
7. Musa ao-Kazim (m. 799) 7.Ismail ibn Jafar (m. 762 ou ocultado)
8. Ali ao-Rida (m. 818)
9. Muhammad Jawad ao-Taqi (m. 835)
10. Ali ao-Naqi (m. 868)
11. ao-Hasan ao-Askari (m. 874)
12. Muhammad ao-Mahdi (ocultado)

Así destacanse dous grandes grupos no chiismo, duodecimanos e septimanos (ou ismailitas), xunto a outros máis particularizados e nalgúns casos escindidos dos anteriores (zaiditas, drusos). Os chiitas duodecimanos (ithna ashariyya), os máis numerosos na actualidade (en Irán, Iraq e sur do Líbano) aceptan unha sucesión dinástica de doce imáns, dotados dunha forza divina que lles facía posuidores da total autoridade relixiosa e a absoluta lexitimidade como goberantes (non soamente por ser do sangue do Profeta, senón por posuír unhas virtudes espirituais extraordinarias). O último imán, Muhammad o Mahdi («o guía recto») que desapareceu a curta idade é o denominado imán oculto. Cren que non morreu senón que permanece en ocultación á espera de que chegue o momento en que poida facer prevalecer o seu reino de xustiza sobre a terra, castigando aos impíos e recompensando aos xustos. Os chiitas septimanos (sab'iyya) ou ismailitas (isma'iliyya) soamente recoñecen sete imáns estimando que o sucesor de Jafar foi o seu fillo Ismail, aparentemente morto antes que o seu pai, porén en realidade, segundo eles, entrado en ocultación para reaparecer no futuro como o Mahdi. A esperanza mesiánica é, por tanto, ingrediente crucial en ambos os chiismos (como o era no islam máis primitivo). Os ismailitas, que tiveron un momento de esplendor no Exipto da dinastía fatimita e coñecéuselles en Occidente (como consecuencia do seu papel na cruzadas) na súa materialización extremista no grupo dos Asasinos (hashishiyya), son minoritarios na actualidade e perduran nos grupos Bohoras (de Iemen e da India), nizaritas (destacan os seguidores do Aga Kan estimado como o cuadraxesimoséptimo imán chiita, situados principalmente na India), alauitas (ou nusairitas en Siria, que divinizan a Alí) e drusos (que divinizan ao califa fatimita Hakim 996-1021, cren na transmigración das almas e forman un grupo esotérico pouco numeroso porén influente no Líbano).


mércores, 10 de novembro de 2010

Sobre Tele 5

A verdade é que o aviso e vello: unha destas cousas da internet que fai que unha cousa bote a andar e non se saiba cando acaba. Porén segue a ser certo, así que aínda que ten máis dun ano como mo mandaron esta semana para publicar aquí pois aí vai:

Apaga Tele5
A canle de televisión Telecinco adheriuse hoxe ao 'Manifesto pola lingua
común', que o pasado 23 de Xuño presentou un grupo de intelectuais en
Madrid.
A canle comparte as exixencias deste grupo de intelectuais, entre os que se
encontran Mario Vargas Llosa, Fernando Savater ou Álvaro Pombo, que piden ao
parlamento español que elabore unha normativa para fixar que o castelán sexa
a lingua oficial de todo o territorio e a única 'que poida ser utilizada
polos seus cidadáns'.
Telecinco é a primeira televisión que se adheriu a este manifesto. Ademais,
Telecinco dixo no informativo do mediodía, que pon a disposición do
colectivo que leva esta iniciativa, a súa canle de televisión para dar apoio
a este proxecto.
Se eles se adhiren ao manifesto, nós desconectamos Telecinco.
Xuntos podemos!
Pásao Pásao Pásao Pásao Pásao Pásao Pásao Pásao
Itzali Tele5

Telecinco telebista-kateak bat egin du ekainaren 23an 'intelektual' talde
batek Madrilen aurkeztutako 'Manifiesto por la lengua común' delakoarekin,
eta beraz, taldearen eskakizunekin; talde horretan, besteak beste, Mario
Vargas Llosa, Fernando Savater edo Álvaro Pombo daude.

Espainiako Parlamentuari zera eskatu diote: araudi bat lantzeko, lurralde
osoko hizkuntza ofiziala -eta bertako hiritarrek erabil dezaketen bakarra-
gaztelania izan dadin.

Telecinco da manifestuarekin bat egin duen lehen telebista katea, eta
gain! era, man ifestu horri babesa emateko bitarteko guztiak jartzeko asmoa
erakutsi du.

Haiek manifestuarekin bat egiten badute, egin dezagun guk bat huelgarekin:
ez dezagun telecinco ikusi!

ZABALDU! ZABALDU! ZABALDU! ZABALDU! ZABALDU! ZABALDU!

(BEHEAN EUSKARAZ, ERDARAZ ETA BESTE HIZKUNTZA BATZUETAN)
ApagaTele 5 

EN TOTS ELS IDIOMES PERQUÈ SE N'ENTERIN

 
La cadena de televisió Telecinco s'ha adherit avui al 'Manifest per la
llengua comuna', que el passat 23 de Juny ha presentat un grup d'intel·lectuals a Madrid.
La cadena comparteix les exigències d'aquest grup d'intel·lectuals, entre
els quals es troben Mario Vargas Llosa, Fernando Savater o Álvaro Pombo, que
demanen al parlament espanyol que elabori una normativa per a fixar que el
castellà sigui la llengua oficial de tot el territori i l'única 'que pugui
ser utilitzada pels seus ciutadans'. Telecinco és la primera televisió que
s'ha adherit a aquest manifest. A més, Telecinco ha dit, en l'informatiu del
migdia, que posa a la disposició del col·lectiu que du aquesta iniciativa
el seu canal de televisió per a donar suport a aquest projecte.

Si ells s'adhereixen al manifest, nosaltres apaguem Telecinco. Junts podem!

PASSA-HO, PASSA-HO, PASSA-HO, PASSA-HO, PASSA-HO, PASSA-HO

______________________________


Apaga Tele5

La cadena de televisión Telecinco se ha adherido hoy al 'Manifiesto por la
lengua común', que el pasado 23 de Junio ha presentado un grupo de
intelectuales en Madrid.

La cadena comparte las exigencias de este grupo de intelectuales, entre los
que se encuentran Mario Vargas Llosa, Fernando Savater o Álvaro Pombo, que
piden al parlamento español que elabore una normativa para fijar que el!
cast ellano sea la lengua oficial de todo el territorio y la única 'que pueda
ser utilizada por sus ciudadanos'.

Telecinco es la primera televisión que se ha adherido a este manifiesto.
Además, Telecinco ha dicho en el informativo del mediodía, que pone a
disposición del colectivo que lleva esta iniciativa, su canal de televisión
para dar apoyo a este proyecto.

Si ellos se adhieren al manifiesto, nosotros apagamos Telecinco.
¡Juntos podemos!

FES-HO CÓRRER! 





venres, 5 de novembro de 2010

O islam III: a sunna

Continua esta anotación.


A morte de Mahoma sen sucesor claramente establecido (e cun turbulento harén) e no momento no que se perfilaba a expansión fóra de Arabia foi a causa da división do islam, que se foi fraguando durante vinte anos. Un grupo de «compañeiros» (ashab, círculo de conselleiros e amigos de Mahoma), mentres Alí (o seu primo e xenro) velábao, decidiron elixir como califa (khalifa «sucesor») a Abu Bakr (nacido cara a 570, morto en 634), pai de Aicha, a favorita de Mahoma. As faccións enfrontadas discrepan sobre se foi o segundo (tras Jadicha) ou o terceiro musulmán (tras Alí), porén era o conselleiro principal de Mahoma. Alí, a pesar do rexeitamento primeiro, pois estimaba que Mahoma o nomeara publicamente sucesor, rematou por aceptar a súa primacía. O seguinte califa, elixido pola maioría dos «compañeiros» foi Umar (nacido en 592, asasinado en 644), sogro de Mahoma (casado coa súa filla Hafsa) e partidario de Abu Bakr. Durante o seu reinado o islam comezou a súa expansión imparable (conquistou Mesopotamia, Siria e Exipto) e comezáronse a deseñar as bases xurídicas e administrativas do imperio (por exemplo, as regulacións referentes a súbditos non musulmáns, especialmente os xudeus). A elección de Utmán (terceiro califa do 644 ao 656), rico comerciante da familia omeia (banu Umayya), dobre xenro de Mahoma (casado con Ruqayya e á súa morte con Umm Kulthum) e musulmán tardío desgustou a Alí; unha política de nepotismo e descontento que fraguou en rebelións (en Iraq e Exipto) e a inimizade de Aicha e Alí reamataron propiciando unha acusación de impiedade (baseada entre outros cargos na destrución das copias non oficiais dos ditos de Mahoma, distintas da edición canónica do Corán que patrocinou), que foi tomada como motivo xustificado para o seu asasinato.

Tras a morte de Utmán, que non se clarificou (e que os seus inimigos lle achacaron), Alí foi elixido cuarto califa. Era segundo a liña de sangue o parente máis directo de Mahoma, fillo de Abu Talib, o seu tío carnal e titor, casouse con Fátima, filla de Mahoma e Jadicha e desde o primeiro momento fora o candidato á sucesión. Atopouse enfrontado a Aicha e os seus partidarios que non tiveron reparo en tomar as armas contra el en dúas ocasións, a primeira en 656 na «batalla do camelo» (pois se desenvolveu en torno ao camelo que montaba a favorita-viúva de Mahoma), preto de Basora e en 657 na de Siffin. En ambas as armas decantáronse por Alí, porén na segunda unha estrataxema de Muawiya (gobernador de Siria, e primo de Utmán), o seu adversario (colocar follas do Corán a punta das lanzas) provocou a arbitraxe. Unha parte do exército de Alí negouse a aceptar esta solución e abandonaron ao califa, coñecéndoselles como os karaditas («separados» dos que derivan os ibadíes actuais). Alí dirixiuse contra eles, e masacrounos na batalla de al-Nahrawan, no canto de atacar a Muawiya que acabou proclamandose califa, co apoio dos seus seguidores ao estimarse vencedor na arbitraxe (ao aceptarse que a morte de Utmán foi inxustificada, polo que a lexitimidade de Alí, que non aceptou o resultado arbitral, quedaba en dúbida). Alí cun grupo de seguidores diminuído como consecuencia do modo en que resolveu a cuestión khadarita, seguiu como califa en Kufa (Iraq), ata que Ibn-Muljan o asasinou en 661 ante a mesquita como vinganza pola matanza da al-Nahrawan.

A partir deste momento Muawiya (cuxa irmá Umm Habiba fora outra das esposas de Mahoma) converteuse no quinto califa (primeiro da dinastía omeia), dirimiu en favor de Siria (e Damasco) a capitalidade mais tivo que gobernar (e deixou en herdanza até os nosos días) un islam escindido en tres ramas. Por unha banda estaban os partidarios do califa reinante, que aceptaron a lexitimidade de facto e que remataron consolidando a facción sunita (ou sunní), tida por moitos como a ortodoxia islámica, debido a que se configurou como a opción maioritaria. Fronte a ela estaban os chiitas ou shiíes (shi'at Ali «do partido de Alí») que defendían a preeminencia da lexitimidade da liña de sangue na elección califal, polo que, por unha banda renegaron (a posteriori xa que o propio Alí aceptáraos no seu momento) do tres primeiros e enfrontáronse sistematicamente a Muawiya e os seus sucesores. O terceiro grupo, aínda máis minoritario, os khadaritas (jariyitas ou jariyíes), expuñan o criterio radical de que soamente podía ser califa o máis pío dos musulmáns, fose cal fose a súa orixe.

Respecto desta gran división do islam, resulta incorrecto expor que a sunita é a opción normativa (normal) e que o resto son menos lexítimas, sectarias ou heterodoxas. Todas elas consolidáronse na mesma época e tentaron dar resposta ao problema fundamental da sucesión de Mahoma; un problema político en orixe, que posteriormente se foi cargando de argumentos relixiosos (tanto teolóxicos como xurídicos) e que en moitos casos serviu para enmascarar e profundar identidades diferenciais, rexionais, étnicas, culturais ou de mentalidades nun mundo islámico extensísimo e variado.

O que caracteriza aos sunitas é o ser a opción maioritaria da comunidade de musulmáns (umma) durante toda a súa historia. Na actualidade representan algo menos do 90% dos fieis do islam (superando os 900 millóns) e esta situación de privilexio levou a que as súas posicións doutrinais fosen tidas por paradigmáticas e as dos demais grupos como desviacións (unha actitude parecida á que defenden algúns católicos fronte ás demais Igrexas e grupos cristiáns). Aínda que se lles denomina o islam ortodoxo hai que insistir en que non representan máis que un dos desenvolvementos doutrinais posibles na variedade de opinións e modos de entender algunhas facetas da relixión que existiron desde a morte de Mahoma (e que se potenciaron coa expansión territorial). Xa desde o século IX aplícanse o cualificativo da al-sunna, «xentes da tradición» para diferenciarse dos chiitas que maximizan o valor normativo das palabras de Alí e os seus sucesores (que os outros non recoñecen como tradición). A cuestión sucesoria resolvérona os sunitas coa aceptación do monarca de facto, sempre que axustase a súa actuación ao Corán (aínda que a partir do califa omeia Umar ibn Abd ao-Aziz 717-720 a estabilidade dinástica estaba tan asegurada que nin sequera esta premisa resultou necesaria a dicir de certos teólogos).

Os sunitas caracterízanse por manter xeralmente unha posición intermedia, que rexeita os radicalismos e as interpretacións complexas (por exemplo do Corán) que non esten ao alcance da maioría. Unha opción pola moderación que renega tanto da ascesis como da laxitude, un ideal moi difícil de definir (se non é desde a posición de forza que outorga unha maioría de poboación satisfeita e disposta a manter o statu quo) e cuxa fraxilidade puxo de manifesto, por exemplo, o desenvolvemento de posicións extremistas (cimentadas no descontento de grupos importantes da poboación e en particular dos mozos) en moitos países sunitas na actualidade (en particular en Exipto e Alxeria). Ese camiño da moderación que outorgou a estabilidade a amplas zonas durante longas épocas e que fixo do sunismo o islam «estándar» ten a súa xustificación última no Corán (2/143):

Fixemos de vós unha comunidade do xusto medio, para que seais testemuñas dos homes e para que o enviado sexa testemuña de vós.




xoves, 4 de novembro de 2010

Sen internet, unha desfeita e un adeus.

Ata hai uns instantes non tiven acceso a internet de aí a falta de actualizacións estes días. Días nos que destacan a constatación da desfeita permanente na que vive este país. Por que non pode considerarse doutro xeito a destución do castro que podía darnos luz sobre moitas das cousas que descoñecemos do noso pasado. (1,2). Total como diría mais dun: son pedras, e as pedras para que serven. E así con todo.

De feito case se pode relacionar co adeus de Renovar o Bng blogue que teño que recoñecer que nin lin nin seguin. Por que? Porque desde o instituto teño por norma non seguir nada do "nacionalismo oficial ou oficioso" para evitar quedar del ata os... xa sabedes onde e acabar como a inmensa maioría dos meus coñecidos: no PP ou PSdG por puro fartazgo. Porén chamoume a atención a nova de que marchaban, para voltar con outros responsableis, e linme a longa editorial de despedida ligada mais arriba (aqui nun pdf.Despedida de Renovar o BNG)

Editorial curiosa porque tendo en conta que eles suponse que están dentro e que son oficiais/oficioso coinciden en moitas cousas coas miñas analises de xente de fóra. Co que a conclusión e deslalentadora: a cousa esta moi mal e non vai mellorar. En fin maña seguirei co único que parece ter futuro estes tempo: o Islam. Sen máis:  Allah Akbar!

Tamén en Galizauberalles



venres, 29 de outubro de 2010

O Islam II: A charia e os alicerces da fe

Continua esta anotación

A CHARIA

A predicación de Mahoma insiste nunha serie de puntos principais que resultan dogmas de fe do islam e resúmense na caracterización de Alá e do seu profeta. A figura de Mahoma, último e selo dunha serie de profetas que comeza con Abraham (antepasado mítico de xudeus e musulmáns), segue con Moisés e finaliza con Xesús é fundamental. As mensaxes relixiosas xudía e cristiá (pero dun Cristo reducido a escala exclusivamente humana como o que predicaban algúns grupos xudeocristiáns) quedan superados segundo os musulmáns pola gran revelación, a definitiva, que configura as características de Alá, o Deus finalmente desvelado sen erro (fronte aos puntuais desvaríos de xudeus e cristiáns na súa comprensión). Alá é único, preexistente, todopoderoso, aplícanselle cen cualificativos que insisten no seu poder, omnisciencia e misericordia; no xuízo final encargarase de castigar aos malvados e recompensar aos píos e bos, un Deus ao que hai que someterse e cuxas directrices forman a charia (shari'a), a lei divina que ordena todas as actividades do home (a moral islámica).

As fontes da charia fóronse complicando, dunha parte polo universo diverso no que tiveron que vivir os musulmáns tras a expansión fóra de Arabia e por outra como consecuencia da diversidade de opinións e grupos que se foron configurando dentro do islam. A relixión era a medida dos actos e por tanto a fonte dun dereito que ao principio non diferenciaba delito común e relixioso, porén co tempo (e coa sistematización que foi impondo a partir do século IX a penetración da filosofía grega no pensamento islámico) rematou delimitando ambos os campos (aínda que sempre existe no mundo musulmán a tendencia a volvelos a mesturar). Establecéronse dúas fontes principais da charia, Corán e tradición, e dúas fontes secundarias, a deducción analóxica e o consenso común. O Corán, entendido como palabra revelada foi tomado como fonte fundamental, aínda que resultaba moi limitada; daba directrices xerais ou desenvolvía unha casuística moi apropiada para a Arabia da época de Mahoma non sendo eficaz para as situacións novas que expuña un imperio extenso. A tradición ao principio baseábase nos costumes (sunna) primitivas da comunidade dos crentes e no dito (hadith) por Mahoma e non incluído no Corán (e as actuacións do Profeta, dos «compañeiros» e doutras persoas que recibiron a aprobación ou a aceptación tácita de Mahoma). Fóronse materializando en recompilacións que insistían na fonte de información na que se baseaban (pois diso dependía a súa fiabilidade) e que remataron configurando un corpus de tradicións ás que se acabou aplicando o termo xenérico de sunna.

Estas directrices fóronse convertendo en normativas á hora de axuizar unha actuación concreta, co que o elenco de situacións susceptibles de resolución «como o fixeron o Profeta ou os primeiros musulmáns» aumentaban, porén de todos os xeitos non eran suficientes. Aínda negando radicalmente a libre conciencia (se exceptuamos a grupos moi determinados e minoritarios), no islam foi necesario recorrer a outros criterios cando a tradición e o Corán non bastaban. A pesar da manifesta falibilidade da mente humana era en ocasións necesario basear a decisión nela, aínda que o sistema posto en práctica consistiu en limitar no posible a liberdade de elección da solución para minimizar a innovación (bid'a). Tolerouse por tanto o razoamento propio (ray, xuízo subxectivo), pero sustentado en dous alicerces sólidos, o primeiro é a analoxía (qiyas), que actúa por aproximación conceptual con situacións ben establecidas e o segundo o consenso da comunidade dos crentes (ijma), que como un todo non podía equivocarse posto que Deus velaba pola súa supervivencia. Estas dúas fontes xeraron unha complexa xurisprudencia que xunto ao Corán e a tradición consolidaban os alicerces do dereito (usul ao-fiq), que actuaban como seguros mentais que guiaban o xuízo dos alfaquís (faqih, xurisconsulto) levándolles a resolver os problemas (de índole legalrelixiosa) dun modo relativamente predicible (sobre todo a partir do século VIII entre os sunitas cando se foron progresivamente consolidando as catro grandes escolas de xurisprudencia: hanafitas, malikitas, chafiitas e hanbalitas). Entre os chiitas, pola súa banda, deuse gran importancia á tradición orixinada nos imáns, que como veremos, eran tidos por parte dalgúns grupos, como máis sacros que o propio Mahoma.

A charia gradúa a actuación do home nunha serie de categorías segundo o seu diverso valor moral. Incorre en castigo o musulmán que non cumpre os actos obrigatorios ou realiza os prohibidos; pola contra recompénsase o cumprimento dos obrigatorios e os recomendados. Non se castiga o incumprimento dos recomendados como tampouco a realización dos censurados (que se desaconsellan). A última categoría fórmana os indiferentes que non producen o menor efecto e quedan á vontade do fiel. Deste xeito estrutúrase unha rede moral que é tanto persoal como comunitaria e na que os gobernantes cumpren o papel de gardiáns. Dependendo do maior ou menor rigorismo do gobernante a categoría de actos indiferentes é ampla ou reducida; todo o que non se prohibe expresamente na charia pode ser tido por indiferente nunha interpretación laxa, mentres que nunha interpretación estrita (por exemplo a que aplican os wahabitas e que impregna a práctica de goberno da dinastía rexente en Arabia Saudita na actualidade) todo o non permitido na charia pode ser considerado prohibido.

OS ALICERCES DA FE

A complexidade xurídica do islam, podería levar a pensar que ser musulmán é unha tarefa case imposible. Á marxe das sutilezas dos argumentos dos teólogos e as redes doutrinais dos xurisconsultos, a práctica cotiá da relixión islámica é en realidade moi sinxela. Baséase nos cinco alicerces (arkan) da fe e nunha serie de prescricións tradicionais que ordenan as obrigacións rituais do musulmán.

O primeiro alicerce é a profesión de fe (chahada) consistente en repetir a oración que resume o credo musulmán «só hai un Deus que é Alá e Mahoma é o seu profeta». Alá é un teónimo seguramente relacionado coa raíz Il-Ilu que nomea á divindade entre os pobos semitas occidentais, a diversidade na denominación non debe confundir: o musulmán non ten un Deus propio e diferente ao resto, nomeado Alá (Alá non é distinto a Deus), senón que na súa lingua Alá é o nome que dá a Deus, de tal modo que a chahada podería tamén traducirse: «só hai un Deus e é Deus».

O segundo alicerce é a oración ritual ou azalá (salat) que marca a obrigación ritual principal e cotiá do fiel. Cinco veces ao día, á alba, ao mediodía, a media tarde, ao ocaso e pola noite, seguindo a chamada dos almuédanos (ou almuecins) situados nos alminares (ou minaretes) das mesquitas, todos os fieis musulmáns situados en dirección á Meca (a alquibla sinalada nas mesquitas polo nicho do mirhab) e desde calquera lugar no que se achen, han de realizar catro posturas principais (de pé, inclinación, prosternación e posición sentado sobre os talóns) e recitar a chahada e outras oracións coránicas. Os venres, de modo obrigatorio para os homes hase de asistir na mesquita á predicación. De modo previo á realización da azalá é necesario limpar o corpo segundo un procedemento que especifica o Corán (5/6):

Crentes!, cando vos dispongais a facer a azalá, lavádevos o rostro e os brazos até o cóbado, pasade as mans pola cabeza e lavádevos os pés até o nocello ... se non encontrades auga, recorrede a area limpa e pasádea polo rostro e as mans

Ademais da azalá, que é unha pregaria obrigatoria, xeral e normalizada cabe a oración individual (du'a) e a repetición (dhikr, recordo) en diversas circunstancias do nome de Alá e doutras oracións, tanto de modo individual como colectivo.

Do mesmo xeito que a azalá marca o ritmo do día (nas súas principais fases astronómicas: sol en orto, ocaso e cenit) e a predicación do venres o semanal, o ritmodo ano márcao o xaxún do ramadán (sawm), o terceiro alicerce da fe islámica. No Corán (2/185 e 187) especifícase como ha de realizarse este rito:

É o mes de ramadán, en que foi revelado o Corán como dirección para os homes e como probas claras da dirección e o criterio. Quen estea presente ese mes, que xaxúe nel. Quen estea enfermo ou de viaxe, xaxuará un número igual de días ... Durante o mes de xaxún é vos lícito pola noite unirvos ás vosas mulleres: son vestidura para vós e vós o sodes para elas ... Comede e bebede ata que, á alborada, poida distinguirse un fío branco dun fío negro. Logo observade un xaxún rigoroso até a caída da noite

O cuarto alicerce do islam marca o ritmo de toda a existencia e é a obrigación da peregrinación maior (hajj) á Meca polo menos unha vez na vida; rememora a volta de Mahoma á súa cidade natal o ano da súa morte e a posesión ritual por parte dos musulmáns do centro cultual preislámico, centrado na Kaaba, da «casa de Deus». Realizada segundo un ritual complexo esta peregrinación que grazas aos medios de desprazamento masivos fai concorrer a un gran número de musulmáns cada ano á Meca é unha forma de marcar o retorno en corpo ao «centro do mundo», á alquibla cara á que cinco veces ao día diríxense en espírito as pregarias que marcan o ritmo máis curto neste ciclo continuo que é a práctica relixiosa do islam.

O quinto alicerce da fe musulmá é o azaque (zakat), a esmola legal, consolidada como imposto obrigatorio a partir do reinado do califa Abu Bakr e no que se basean na actualidade as redes de autoaxuda postas en marcha pola comunidade islámica.

Xunto a estes preceptos básicos destácanse outras prescricións tradicionais que resultan identificatorias do musulmán. A primeira é o «esforzo no camiño de Deus» (yihad) que pode ser de índole militar (o que adoita entenderse por guerra santa), porén tamén pode ser interior. Achácase ao propio Mahoma nun hadith (que moitos dan por espúreo) a distinción entre pequeno yihad (o esforzo bélico) e gran yihad (o esforzo interior de perfeccionamento do crente). A circuncisión (jafd), aínda que non aparece no Corán e interesa pouco aos xuristas foi e é unha práctica moi común tida, a nivel popular, por trazo identificador determinante do crente home. Resultan tamén significativas as prohibicións alimentarias referentes á carne de porco, á inxestión de bebidas alcohólicas e as prevencións contra a práctica da usura e dos xogos de azar, en todos os casos o Corán é claro na súa condena.

Ser musulmán cínguese para a maioría dos fieis a cumprir estas prescricións consolidadas desde hai case un milenio e medio, por encima da adscrición a unha ou outra tendencia ou corrente de pensamento das que dividen o islam. Máis de 1100 millóns de fieis repiten na actualidade ritos semellantes, baseados na forza doutrinal dun mesmo libro dun modo parecido a como o fixeron os seus antepasados durante corenta xeracións dando vida a unha relixión activa e moi homoxénea que serve de cohesión a poboacións de circunstancias e culturas moi dispares desde Indonesia e Paquistán até Marrocos e Mauritania.




Tamén en Galizauberalles

mércores, 27 de outubro de 2010

Voces e nomes organiza un colquio sobre a memoria da guerra civil

SEM Correo - Proxecto SIEGA - Vexa o marco 1
       COLOQUIO INTERNACIONAL MEMORIA DA GUERRA, RECONCILIACIÓN E CULTURA DE PAZ

 Estimados/as  amigos/as
 
Desde o Proxecto “Nomes e Voces” lembramos que o 21 de novembro remata o prazo de inscrición para participar nos eventos programados dentro do Foro 2010.
 
Desde el Proyecto “Nomes e Voces” recordamos que el 21 de noviembre termina el plazo de inscripción para participar en los eventos programados dentro del Foro 2010.
 From the  Project “Nomes e Voces” we recall that on November 21 is the deadline for registration to participate in scheduled events within the Forum 2010.
 
Desde o Projecto “Nomes e Voces” lembramos que, em 21 de novembro é o prazo de inscrição para participar em eventos programados no âmbito do Fórum de 2010.

SECRETARÍA XERAL DO FORO 2010Rúa do Valiño, 13-1º
15707 Santiago d e Compostela
Teléfonos: 981 554 053 e 981 561 956

http://www.foro2010.org

SECRETARÍA DO CONGRESO MEMORIA DA GUERRA,
RECONCILIACIÓN E CULTURA DE PAZ:
Gustavo Hervella e Chus Martínez
Proxecto Interuniversitario “Nomes e Voces”
Residencia Monte da Condesa, 2ºandar
Tel. +34 981 563 100, ext. 13598

memoriaguerracivil@usc.es
www.nomesevoces.net

martes, 26 de outubro de 2010

Alemaña como problema

Artículo publicado por Vicenç Navarro en el diario digital EL PLURAL, 31 de mayo de 2010

Este artículo señala que, en contra de lo que se está indicando en los mayores fórums donde la sabiduría convencional se reproduce, la causa mayor de la crisis de la eurozona no está en la “exhuberancia” de gasto público y “excesivos” salarios de los países periféricos sino en la escasa demanda doméstica existente en los países situados en el centro de tal zona, y muy en especial Alemania. El estancamiento de los salarios (con disminución de la rentas del trabajo) consecuencia de las políticas de los gobiernos Schröder y Merkel, ha creado un enorme problema de demanda, siendo las exportaciones el único motor de la economía de aquel país. El gran crecimiento de las rentas del capital en Alemania y su gran dependencia en las exportaciones ha significado una gran concentración de capital que se ha utilizado, no en mejorar la masa salarial, sino en exportarla a otros países comprando deuda externa de los países periféricos e inyectando liquidez en los bancos de estos países enormemente endeudados. La crisis actual, con las demandas de austeridad en los países periféricos es el intento de los bancos centrales de recuperar sus fondos. La ayuda de la UE y del FMI es un préstamo a los estados para que paguen sus deudas a aquellos bancos.

Estamos viendo estos días la gran presión que el establishment europeo –el Consejo Europeo, la Comisión Europea y el Banco Central Europeo- y la gran mayoría de medios están ejerciendo sobre los países periféricos –Grecia, Portugal, España e Irlanda- para que impongan políticas de austeridad, reduciendo déficits y deuda pública, y bajando salarios, a fin de salir de la Gran Recesión que la eurozona está sufriendo. El gran error de esta estrategia de presión es que asume erróneamente que el problema en que se encuentra la Eurozona lo han creado estos países con sus despilfarros y su falta de disciplina fiscal, lo cual es fácil de mostrar que no es cierto. Ni existe un despilfarro de gasto público en aquellos países (todos ellos tienen los gastos y empleos públicos más bajos de la UE-15), ni sus salarios son exuberantes (están muy por debajo del promedio de la UE-15, independientemente del nivel de productividad que tengan).

El gran secreto, ocultado o ignorado por los grandes medios de información y persuasión, es que el problema de la eurozona no está en la periferia sino en el centro, es decir, en Alemania. La economía alemana ha estado en muy baja forma durante varios años. Sus salarios no han aumentado durante los últimos quince años, consecuencia de las medidas antisindicales de bajos salarios, tomadas por los gobiernos de Gerhard Schroeder –incluida la famosa reforma 2010- y de Angela Merkel, facilitadas también por la amplia disponibilidad de trabajadores procedentes de la antigua Alemania del Este y de inmigrantes procedentes del Este de Europa. Durante estos quince últimos años, sus inversiones han sido escasas (menores que en los países periféricos), su crecimiento económico muy lento (mucho más lento que los países periféricos) y su desempleo ha estado creciendo. En realidad, el crecimiento de su productividad ha sido menor que en la mayoría de los países periféricos, excepto España (ver mi artículo “El problema de la Eurozona no está en al periferia sino en el centro”, Sistema Digital, 27.05.10. También en mi blog www.vnavarro.org , sección Economía Política).

El descenso de las rentas del trabajo en Alemania ha creado un problema mayor de falta de demanda, consecuencia de la falta de crecimiento de la masa salarial (que ha disminuido como porcentaje de la renta nacional, consecuencia de que los salarios han crecido menos que la productividad). De ahí que el crecimiento económico alemán se ha basado, no en el aumento de la demanda doméstica sino en el crecimiento de las exportaciones, con la consecuente acumulación de euros (pues dos terceras partes de las exportaciones van a países de la eurozona, que pagan en euros) en la banca alemana.

¿Qué ha hecho la banca alemana con tantos euros? Varias cosas. Una de ellas es prestarlos a los países mediterráneos. El flujo de liquidez (dinero de los bancos alemanes a los españoles, por ejemplo) ha sido enorme. Este flujo ayudó a la banca española a establecer el complejo bancario-inmobiliario-industria de la construcción, un complejo altamente especulativo que creó la burbuja inmobiliaria y que fue el motor de la economía española. Otra cosa que hizo la banca alemana fue comprar la deuda externa a intereses elevados en el caso de los países mediterráneos. La mayoría de la deuda de estos países es propiedad de la banca alemana (y francesa). Y, por si fuera poco, el capital alemán además de lo anterior invirtió directamente en actividades especulativas de tipo inmobiliario en los países periféricos. Parte del destrozo de las costas españolas fue financiado con capital alemán.

Pero todo esto terminó. El colapso de las burbujas inmobiliarias y la crisis de las bancas estadounidense y británica, claramente conectadas con la banca alemana, crearon un gravísimo problema para esta banca. Y ahí está el quit de la cuestión. La gran austeridad que el establishment europeo está pidiendo es para asegurarse que la banca (incluyendo la banca alemana) no pierda sus beneficios. Como bien dijo el Premio Nobel de Economía, Joseph Stiglitz, la supuesta ayuda del Fondo Monetario Internacional y de la Unión Europea a los países periféricos es una ayuda a los bancos del centro (de Alemania y Francia). Se presta dinero a los estados periféricos para que puedan pagar a los bancos centrales. Éste es el gran secreto que los medios de persuasión también ocultan o ignoran. En realidad, todo podría haber ocurrido de una manera distinta si en el conflicto entre Gerhard Schroeder, Canciller de Alemania, y Oskar Lafontaine, Ministro de Economía y Finanzas, hubieran ganado Oskar Lafontaine. Lo que la izquierda –Lafontaine- quería era aumentar la demanda interna, mediante la subida de salarios y el aumento del gasto público. Fue Schroeder, próximo a la banca y al mundo de las exportaciones, quien ganó (causando la salida de Lafontaine del gobierno y del partido socialdemócrata). De haber ganado las izquierdas en Alemania, aquel país hubiera tenido un crecimiento económico basado en el crecimiento de la demanda interna, ayudando no sólo a las clases populares de Alemania, sino a toda la UE. Tal medida también habría corregido el excesivo saldo negativo de la balanza de pagos que tienen los países periféricos, origen, en parte, de sus problemas. Como bien dijo la Ministra de Economía del gobierno francés, la Sra. Christine Lagarde, “el problema actual es el estancamiento de la demanda en Alemania debido a que los salarios no han crecido. Es importante y urgente que crezcan”. No podía haberse dicho mejor.

La banca alemana, sin embargo, se opone rotundamente a que ello ocurra, no sólo en Alemania, sino a nivel de toda Europa. Y el BCE, el FMI y el Banco de España son los portavoces neoliberales más estridentes que se oponen a ello. Lo que éstos desean es que la banca no quede afectada negativamente, pues ha conseguido enormes beneficios a base de crear grandes cantidades de deuda, tanto pública como privada que ahora, sin embargo, se puede convertir en su gran vulnerabilidad. Nada menos que el secretario del tesoro del gobierno Obama, el Sr. Timothy Geithner ha pedido que se someta a la banca europea (y muy en especial a la banca de los países del centro de la Eurozona) a una prueba de estrés, como la que se realizó en EE.UU. De ahí que lo que los banqueros alemanes (y el BCE) quieren, por encima de todo, que se les pague, a costa de disminuir el gasto público y los salarios de los países, no sólo periféricos sino centrales, incluyéndose su propio país.

La solución alternativa es el aumento muy notable de la demanda (a base de aumentar la masa salarial y el gasto público), permitiendo una inflación moderada y que estimule el crecimiento económico, con el cual pagar la deuda, con el establecimiento, además, de bancas públicas que garanticen el crédito. Y a esto la banca dice que ni pensarlo, y todos los grandes medios de persuasión, a pies juntillas, dicen AMÉN. Los cinco rotativos más importantes del país han escrito editoriales apoyando las propuestas del Fondo Monetario Internacional, el centro (junto con el BCE) de la ortodoxia neoliberal hoy en el mundo. Y así nos va.



venres, 22 de outubro de 2010

O Islam I : Mahoma e o Corán

Últimamente falar do Islam esta de moda. Polo visto volta ser un problema coma na Idade Media e na Idade Moderna, o berro do Inimigo as portas resoa en boca de moita xente. A verdade é que o Islam presenta certas dificultades de integración no noso sistema político, coma calquera outra relixión, así que antes de entrar en materia sobre a integración, comezo unha serie de anotacións sobre a historia do Islam.

MAHOMA

A vida de Mahoma (Muhammad ibn Abdallah), profeta e fundador do islam coñécese grazas aos escasos datos biográficos que aparecen no Corán e na biografía (sira) que foi formándose a partir da súa morte e cuxa plasmación literaria máis famosa débese a Ibn Ishaq (morto en 767), resumida e mellorada por Ibn Isham (morto en 834). A pesar de incluír datos moitas veces esaxerados ou retocados con finalidades pías (ou partidistas) parecen ofrecer un núcleo aproveitable (para non caer nun hipercriticismo que imposibilite calquera intento biográfico). Mahoma naceu cara a 570 nunha familia de mercadores da Meca (as biografías insisten en detallar a súa ascendencia até facela entroncar por medio de Ismael con Abraham, patriarca mítico dos xudeus) . Orfo a temperá idade, foi criado polo seu avó e logo polo seu tío Abu Talib. Aos vinte e cinco anos casou con Khadicha (Jadicha), a súa patroa, unha rica viúva uns quince anos maior que el. Ao redor dos corenta anos empezou a ter visións e tras gañarse a un grupo de seguidores, confirmou a súa calidade de profeta reformador da relixión dos árabes, predicando a inminencia do xuízo divino e un monoteísmo que quizá en orixe non fose tan radical como o será a partir da ruptura coa Meca (que se produce en 622). Así se entende a polémica ao redor dos versículos (aleyas) satánicos do Corán (sura 53/19 ss.) que na versión máis antiga parece que se redactaron así: 

E que vos parecen Al-Lat, Al-Uzza e a outra, Manat, a terceira? (son nomes de deusas árabes preislámicas). Estas son as sublimes deusas, cuxa intercesión se espera.

Segundo a tradición e tras unha visión rectificadora do anxo Gabriel, Mahoma rexeitou as últimas palabras que supuña inspiradas por Satán e propuxo a redacción definitiva coránica: 

E que vos parecen Al-Lat, Al-Uzza e a outra, Manat, a terceira? ... Non son senón nomes que puxestes, vós e os vosos pais e aos que Deus non conferiu autoridade 

Mahoma perfílase como un visionario, unha de cuxas experiencias culminantes se produce cara ao 621 (quizá 617 ou 619): a xornada nocturna en Xerusalén (isra) na que é transportado desde a Meca á cidade santa xudía e cristiá, onde realiza a ascensión celeste (miraj) e coñece os segredos de Deus. Así o explica a linguaxe críptica do Corán (17/1):
Gloria a quen fixo viaxar ao seu servo durante a noite desde a mesquita sacra (da Meca) á mesquita afastada (de Xerusalén), cuxos arredores bendicimos para mostrarlle parte dos nosos signos!
A importancia de Xerusalén e a insistencia no monoteísmo levaron a algúns investigadores a tentar desentrañar as influencias que puido sufrir Mahoma (xudías, ou xudeocristiás, quizá ebionitas, ananitas ou dalgún outro grupo), aínda que resulta moi difícil ir máis aló da mera conxectura, e é posible que a súa síntese relixiosa  a realizase sen necesidade de pertencer a algún destes grupos relixiosos.
A predicación de Mahoma e a forza dos seus seguidores terminaron converténdose nun
perigo para as xerarcas da Meca, que actuaron contra eles, polo que se ven obrigados a abandoar a cidade. Mahoma en 622 marcha ó exilio a Iathrib (logo chamada Medina, Madinat an Nabi «cidade do Profeta»), é a héxira (hiyra «emigración») que marca o comezo do calendario islámico e a ruptura definitiva coa relixión xentilicia árabe. A partir deste momento Mahoma consolida unha predicación aberta a todos, unha mensaxe universalista, para a que a comunidade de musulmáns («sometidos a Deus») supera (en teoría) calquera outra solidariedade (xentilicia, nacional, relixiosa). Tras fracasar nos intentos de gañarse á poboación xudía de Medina no 623/24 realiza un acto moi significativo, o cambio da alquibla (punto cara ao que se ora) de Xerusalén cara á Meca; será esta cidade o lugar cara ao que Mahoma dirixirá os seus anceios durante dez anos de exilio, combates cos mecanos e intentos de apropiación ritual (por medio da procesión, un recurso moi antigo, como xa vimos). Tras unha peregrinación incompleta no 629 (realizada tras o tratado do 628 coas autoridades mecanas, que marcaba a aceptación por parte destes de Mahoma como interlocutor en igualdade de condicións), os musulmáns controlan en 630 A Meca e multiplícanse as conversións; en 632, baixo a presidencia de Mahoma realízase a peregrinación completa que marca o modelo a seguir para todos os musulmáns (até a actualidade). O 8 de xuño dese mesmo ano e de modo repentino Mahoma morreu sen regular a súa sucesión. Quizá por ser o máis recente, é o fundador dunha gran relixión cuxa vida posúe caracteres históricos máis sólidos; a pesar dos intentos dalgúns grupos relixiosos islámicos, nunca deixou de ser visto polos musulmáns como un home, o derradeiro dos profetas e selo da profecía na interpretación ortodoxa. O radical monoteísmo islámico impedíu que, como ocorreu noutros casos (por exemplo o de Buda ou Confucio) se acabase convertendo en Deus e dispensando culto.

O CORÁN 

O Corán (al-Qur'an; baseado no verbo árabe que corresponde a recitar) é a recompilación das palabras proféticas de Mahoma, predicadas desde o 610 ao 632 e memorizadas (e quizá xa comezadas a escribir antes da súa morte) polos seus compañeiros. O primeiro califa, Abu Bakr encargou a Zayd ibn Tabit, secretario e parente de Mahoma e a un grupo de «compañeiros» que se encargasen de recuperar as diferentes versións (que algúns escribiron en materiais diversos : ósos anchos de animais, anacos de cerámica... e outros gardaban na memoria, cos problemas de fixación textual que iso implica) e facer unha versión escrita. Moi probablemente empezaron por establecer os textos máis longos (e complexos de lembrar), o que levou (tras diversas vicisitudes) á ordenación coránica actual. Unha vez fixada esta copia canónica (a versión medinesa) e tras a extraordinaria expansión islámica baixo o segundo califa (Umar) será o terceiro, Utmán, o que volva encargar unha nova versión canónica a outra comisión (da que tamén formaba parte Zayd). Xurdiron discrepancias que tiñan que ver cos grupos de interese nos que o islam comezaba a dividirse e parece que había copias diversas que utilizaban os de Kufa (o grupo de presión iraquí), os sirios ou os de Basora (recompiladas por Alí, Ibn Abbas ou Ubbay, entre outros). Utmán ordeou a destrución de todas as copias diferentes da canónica (aínda que algunhas se salvaron), o que foi tido por un acto de imposición impía. Mantivéronse de todos os xeitos na tradición «ditos do Profeta» que aínda que non se reflicten no Corán, teñen un forte peso doutrinal. No século X configurouse a vogalización definitiva do texto e a edición máis utilizada na actualidade (coa súa ordenación interna) é a exipcia, patrocinada polo rei Fuad I e publicada no Cairo en 1923.
O Corán está dividido en 114 suras (ou azoras, capítulos) de desigual extensión, divididos á súa vez en aleyas (versículos, de aya = signo) que varían entre un
mínimo de 3 (nas suras 103 e 108) a un máximo de 286 (na sura 2). As suras organízanse en orde descendente desde as máis extensas ás máis curtas fóra da primeira, al-fatiha (a apertura) que resume a profesión de fe islámica: 

No nome de Deus, o compasivo, o misericordioso! (fórmula denominada basmala que aparece encabezando todas as suras excepto a novena). Louvado sexa Deus, señor do universo, o compasivo, o misericordioso, soberano do día do xuízo. A tí só servimos e a tí só imploramos axuda. Diríxenos pola vía recta, a vía dos que ti agraciaches, non dos que incorreron na ira, nin dos extraviados 

O labor de erudición, tanto dos lexisladores islámicos (interesados por determinar a antigüidade duns preceptos sobre outros) como dos filólogos e críticos textuais modernos xeraron unha ordenación das suras que, grosso modo, diferencia as mecanas (anteriores á héxira) das medinesas (para os xuristas as que teñen maior valor normativo por corresponder a un momento máis evolucionado e consolidado da predicación). O material coránico máis antigo serían as cinco primeiras aleyas da sura 96, que marcan a misión profética de Mahoma: 

Recita no nome do teu señor, que creou ao home de sangue coagulada!. Recita!, o teu señor é o xeneroso, que ensinou o uso do cálamo, que ensinou ao home o que non sabía 

Tamén é moi antiga a exortación a Mahoma que aparece nas primeiras aleyas da sura 74: 

Ti, o envolto nun manto, levántache e predica, exalta ao teu señor, purifica a túa roupa, fuxe da abominación, non deas esperando ganancia, espera paciente a decisión do teu señor! 

O máis recente correspondería á sura 5, que expón algunhas prohibicións e purificacións, ordea as relacións con cristiáns e xudeus e regula o sistema testamentario.
O Corán é un libro nada sistemático, que parece non renunciar á desorde da predicación inspirada; é raro que mesmo dentro dunha mesma sura, até nas máis curtas, reflíctase un pensamento unitario e pola contra adoitan ser comúns abruptas rupturas do discurso lóxico. A pesar de todo, a linguaxe coránica (cuxa harmonía en árabe soamente intúese nas traducións) exerceu unha fascinación extraordinaria sobre xeracións de musulmáns (tanto cultos como analfabetos) e segue hoxe en día resultando un dos libros relixiosos máis influentes da humanidade.
O «misterio» do Corán levou non só a velo como un texto revelado (tanzil, descendido do ceo) por Deus a Mahoma por medio do intermediario anxo Gabriel senón como unha escritura preexistente e cargada de múltiples sentidos. Fronte á literalidade dalgunhas escolas interpretativas, desde os primeiros momentos destacáronse as múltiples lecturas. Alí, xenro e primo de Mahoma e primeiro líder espiritual (imán) do chiismo defendía que: 

Non hai aleya coránica que non teña catro sentidos: o exotérico (zahir), o esotérico (batin), o límite (hadd) e o proxecto divino (mottala). O exotérico é para a recitación oral; o esotérico é para a comprensión interior; o límite son os enunciados que determinan o lícito e o ilícito; o proxecto divino é o que Deus se propon realizar no home en cada aleya.



Continuará...




Tamén en Galizauberalles